Przejdź do treści
Olga Plesińska
31 października 2019
In vitro

Ekspert Episkopatu krajowym konsultantem ds. genetyki klinicznej

Nowy krajowy konsultant do spraw genetyki: czy nadal jest przeciwnikiem in vitro?
fot.123rf

Minister zdrowia odwołał dotychczasową konsultant krajową ds. genetyki klinicznej, prof. Marię Sąsiadek i powołał na jej miejsce prof. Andrzeja Kochańskiego, członka Rady Naukowej Centrum Bioetyki Ordo Iuris.

Zapisz się do newslettera

Niestety, nikt nie konsultował z nami kwestii zmiany konsultanta krajowego, co było dotychczas dobrym obyczajem w relacjach naszego Towarzystwa z Ministerstwem Zdrowia – powiedziała prof. Olga Haus, prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka.

Zobacz też: Diagnostyka niepłodności. Które badania genetyczne?

Kim jest prof. Andrzej Kochański?

Prof. Kochański jest genetykiem, byłym członkiem Komisji Neurogenetyki Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk, od 2013 roku jest ekspertem Zespołu ds. Bioetyki Konferencji Episkopatu Polski. Jest również członkiem Rady Naukowej Centrum Bioetyki Ordo Iuris. 

Udziela się w mediach katolickich (min „Idziemy”, „Gość Niedzielny”, „Nasz Dziennik”, TV Republika), wielokrotnie wygłaszał referaty i pisał artykuły, w których przedstawiał negatywne skutki zdrowotne wspomaganego rozrodu. Wygłosił serię wykładów w całej Polsce, w trakcie których przekonywał, że dzieci z in vitro są zagrożone autyzmem i upośledzeniami.

Charakter aktywności naukowej i medialnej profesora Kochańskiego pozwala wyciągnąć wnioski na temat jego światopoglądu.

Nie mogę pozwolić na to jako lekarz, żeby stosowano szkodliwą metodę dla pacjentów. Jestem przeciwny metodzie in vitro jako takiej. W procesie zapłodnienia pozaustrojowego, kontroli tych procedur, mamy do czynienia z przejściem z prokreacji do produkcji – mówi profesor Kochański. 

Jest przeciwnikiem przerywaniu ciąży z powodu ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia płodu oraz badań prenatalnych, nazwał te działania “oszalałą eugeniką”. 

Zobacz też: Samotne kobiety nie mają prawa do swoich zarodków

Co na to środowisko genetyków klinicznych?

Była konsultant krajowa ds. genetyki klinicznej, prof. Maria Sąsiadek, w wypowiedzi dla TVN24, była ostrożniejsza w doborze słów. Wyraziła zaniepokojenie przyszłością projektów, które prowadziła jako konsultantka, na przykład plan zwiększenia dostępności do genetyki klinicznej, dzięki której pacjentki miałyby mieć lepszy dostęp do in vitro. Profesor zwróciła uwagę na to, że prof. Kochański został wybrany przez MZ bez konsultacji z PTGC, które dotąd opiniowało nominacje. 

Z kolei prof. Olga Haus oświadczyła, że prof. Kochański nie jest “kolegą ze środowiska”, nie został rekomendowany przez środowisko genetyków klinicznych oraz nie należy do organizacji skupiających genetyków z całej Polski.

Podobne stanowisko wyraziła Alma Mater profesora, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie, odżegnując się od wypowiedzi profesora i tłumacząc, że profesor nie zajmuje się badaniami na ten temat w ramach działalności placówki.  

Komentarze genetyków pojawiły się również w social media, jeden z nich pozwalamy sobie anonimowo zacytować: „Niech mnie ktoś dobije. Właśnie konsultantem krajowym genetyki klinicznej został prof. Kochański. Prolajfer, członek Ordo Iuris i doradca episkopatu. Facet anty-CRISPR, antyprenatalne badania i w ogóle antygenetyk. Koniec genetyki w Polsce.”

Zobacz też: Darmowe in vitro dla każdej Francuzki!

Czym zajmuje się krajowy konsultant?

Według informacji znajdującej się na stronie Ministerstwa Zdrowia, krajowy konsultant medyczny w określonej dziedzinie zajmuje się między innymi:

  • inicjuje ogólnokrajowe badania epidemiologiczne oraz ocenia metody i wyniki tych badań
  • prognozuje potrzeby zdrowotne w swojej dziedzinie
  • doradza, jak realizować zadania, które wynikają z programów zdrowotnych, na przykład Narodowego Programu Zdrowia 
  • opiniuje wnioski o skierowanie pacjenta do leczenia lub diagnostyki poza granicami kraju
  • opiniuje i doradzaja przy zadaniach realizowanych przez Centrum Egzaminów Medycznych, Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych oraz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego

 

Zobacz też: 53% Polek i Polaków jest za liberalizacją prawa związanego z aborcją – donosi OKO.press

Co będzie dalej?

Możemy spodziewać się, że profesor Kochański będzie opiniował takie projekty ogólnopolskie jak Program kompleksowej ochrony zdrowia reprodukcyjnego w Polsce, w ramach którego obecnie niepłodność jest “leczona” bez użycia metody in vitro. 

Jeśli dojdzie do dalszych prac nad tak zwaną „ustawą aborcyjną” ( ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży), będzie również konsultował niektóre artykuły nowelizacji ustawy. Na przykład artykuł dotyczący przerywania ciąży, kiedy “ badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu”. 

Czy będzie opiniował je zgodnie ze swoim światopoglądem, czy może odniesie się stanowiska UE oraz ustaleń grupy ekspertek Rady Praw Człowieka ONZ ds. dyskryminacji kobiet w prawie i praktyce? Czy będzie kierował się wartościami, które wynikają z praw człowieka i praw reprodukcyjnych, czy postawi na etykę Kościoła Katolickiego, która dotąd była mu bliska?

Według informacji, do której dotarli dziennikarze TVN24, profesor Andrzej Kochański jeszcze nie zdecydował, czy jako krajowy konsultant pozostanie ekspertem episkopatu i stowarzyszenia prolife.

Zobacz też: Prawa reprodukcyjne – z czego wynikają i jak działają w praktyce?

 

 

Tagi:

andrzej kochański
genetyka kliniczna
in vitro
prawo

Olga Plesińska

Bioetyk, dziennikarka. W wolnym czasie dużo czyta, najchętniej z kotem na kolanach, jeździ na wrotkach i fotografuje.

Bartosz Jaster
17 stycznia 2020
In vitro

Odkrywcy in vitro

Robert Edwards zmarł w 2013 roku. – flickr.pl

Przebieg procedury in vitro opisywaliśmy już wielokrotnie. Dziś nadszedł czas, aby przybliżyć sylwetki jej twórców – niedocenianych geniuszy, dzięki którym miliony par zostały rodzicami.

Sir Robert Geoffrey Edwards urodził się w 1925 roku w brytyjskim Batley. Młodość Edwardsa przypadła na trudny okres II wojny światowej, toteż po ukończeniu szkoły średniej trafił na front. Dopiero po zakończeniu walk mógł zastanowić się nad swoją przyszłością. Rozpoczął studia na wydziale rolnictwa uniwersytetu walijskiego, potem wyjechał do Edynburga, gdzie kształcił się w Instytucie Genetyki Zwierząt. Już wówczas, w połowie lat 50-tych, zaczął prowadzić badania nad metodą zapłodnienia pozaustrojowego.

Zapisz się do newslettera

Zobacz też: In vitro krok po kroku

Trudne początki

Kariera Roberta Edwardsa stopniowo nabierała tempa. Pod koniec lat 60-tych wykładał już fizjologię na Uniwersytecie w Cambridge. Sam również poświęcał wiele czasu na naukę, zwłaszcza dotyczącą rozwoju zarodków. Zainteresował tym tematem ginekologa i położnika Patricka Steptoe’a. Wspólnie opracowali metodę zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik poza organizmem kobiety. W 1972 roku byli już gotowi nieść pomoc niepłodnym parom – niestety, pierwsi pacjenci Edwardsa i Steptoe’a nie zostali rodzicami. Dopiero w 1978 nastąpił przełom: do badaczy zgłosiło się małżeństwo, które przez 10 lat bezskutecznie starało się o dziecko. Naukowcy mieli już dość wiedzy i doświadczenia, by tym razem odnieść sukces.

Louise Brown

Louise Brown była pierwszym dzieckiem urodzonym dzięki metodzie in vitro. Rodzice dziewczynki nie posiadali się ze szczęścia. Edwards i Steptoe przezwyciężyli techniczne trudności związane z procedurą zapłodnienia pozaustrojowego, ale napotkali na potężny opór ze strony konserwatywnych mediów, polityków oraz duchownych. Oni zaś zgodnie roztrząsali moralne aspekty narodzin „dziecka z probówki”. Paradoksalnie przyjście na świat Louse Brown wzbudziło większe kontrowersje niż działalność koncernów zbrojeniowych, których szeroko rozumiani „obrońcy życia” o nic nie oskarżają. To właśnie ten sprzeciw sprawił, że komitet noblowski nie nagrodził Edwardsa i Steptoe’a już wtedy, w latach 80-tych. Tymczasem drugi z wymienionych badaczy wkrótce ciężko zachorował i zmarł w 1988 roku. Do momentu śmierci Stepote’a, ponad 10 000 dzieci urodziło się dzięki metodzie in vitro. Nowatorska technika leczenia niepłodności powoli zdobywała popularność.

Zobacz też: Czytajmy i żyjmy dobrze w 2020!

Ostatecznie doceniony

Dopiero w 2010 roku Robert Edwards otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny medycyny. Z powodu złego stanu zdrowia nie mógł odebrać jej osobiście, niemniej świat ostatecznie docenił jego odkrycie. Dzięki metodzie in vitro urodziło się już ponad 5 000 000 dzieci – więcej, niż liczy ludność Norwegii. Na przestrzeni 40 lat udoskonalono procedurę zapłodnienia pozaustrojowego, jednak jej zasadnicze założenia się nie zmieniły.

Historycy i biografowie poświęcają szczególnie dużo uwagi zbrodniarzom, jednocześnie zapominając o geniuszach pokroju Edwardsa i Steptoe’a. Warto zatem znać nazwiska tych dwóch naukowców, którzy zamiast przerzedzać ludzkość, pozwolili jej wykonać krok naprzód.

 

Tagi:

historia in vitro

Bartosz Jaster

Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, pasjonat i badacz historii, miłośnik literatury faktu. Członek Fundacji Rozszczepowe Marzenia, niosącej pomoc dzieciom z wadami wrodzonymi.

Redakcja In Vitro Online
2 stycznia 2020
In vitro

Rozenek kręci dokument o in vitro

W dokumencie o in vitro zabiorę Was do laboratorium i innych miejsc dostępnych tylko dla personelu medycznego – fot. Instagram m_rozenek

Małgorzata Rozenek-Majdan, jedna z popularniejszych celebrytek w Polce, jest mamą dwójki synów – Stanisława i Tadeusza, poczętych dzięki metodzie in vitro. Kilka dni temu Majdanowie ogłosili, że ich wielomiesięczne starania i walka o kolejne potomstwo zakończyły się sukcesem – para spodziewa się dziecka. Ostatnio Małgorzata poinformowała, że jest w trakcie nagrywania dokumentu o zapłodnieniu pozaustrojowym in vitro.

Zapisz się do newslettera

Małgorzata Rozenek-Majdan swoją karierę w mediach rozpoczęła w 2012 roku, prowadząc program „Perfekcyjna pani domu”. Małgorzata nigdy nie ukrywała, że jej synowie z małżeństwa z Jackiem Rozenkiem, przyszli na świat dzięki metodzie in vitro. Celebrytka wielokrotnie powtarzała, że zapłodnienie pozaustrojowe to dla niej jedyna szansa na posiadanie upragnionego potomstwa. Z tego względu Małgorzata rozpoczęła walkę z rządem o prawa do metody in vitro, odwiedziła sejm i pojawiła się na Kongresie Praw Obywatelskich. W maju 2019 gwiazda wydała książkę „In vitro. Rozmowy intymne”. Pojawia się w niej mnóstwo historii par starających się o upragnione potomstwo, rozmowy z lekarzami i odpowiedzi na wiele trudnych pytań.

Zobacz też: „In vitro. Rozmowy intymne” – premiera książki Małgorzaty Rozenek-Majdan

Dokument o in vitro

Aktualnie Małgorzata nagrywa dokument na temat leczenia niepłodności, o czym poinformowała na swoim instagramowym koncie. Rozenek-Majdan opublikowała zdjęcie z planu, które podpisała:

W dokumencie o in vitro, który właśnie nagrywamy, zabiorę Was do laboratorium i innych miejsc dostępnych tylko dla personelu medycznego. Pokazując etap po etapie, rozwiewamy wątpliwości, które przeciwnicy In vitro, nie znając tej procedury próbują zasiać, a wszystko po to żeby ułatwić każdej potrzebującej tej procedury pary, dostęp do niej.

 

Wpis cieszy się dużą popularnością i mnóstwem pozytywnych komentarzy. Obserwatorzy podziwiają Małgorzatę, wspierają i chwalą za wspaniałą inicjatywę.  Podkreślają jednak, że in vitro w Polsce wciąż jest tematem tabu.

W filmie będzie można zobaczyć laboratorium medyczne z kliniki leczenia niepłodności, a także posłuchać rozmów z lekarzami i specjalistami. Małgorzata nie ukrywa swojego podekscytowania nowym projektem.

Autorka: Klaudia Kierzkowska

Zobacz też: Rozenek będzie miała dziecko – kolejne z in vitro

Tagi:

dokument o in vitro
Małgorzata Rozenek-Majdan
Rozenek-Majdan

Redakcja In Vitro Online

Jedyny poradnikowy portal o in vitro.

Redakcja In Vitro Online
27 grudnia 2019
Zarodek

Zarodek z in vitro, który zamieszkiwał dwa łona

Donna i Jasmine Francis-Smith zostały mamami – fot. Facebook

W Wielkiej Brytanii urodził się chłopiec, który przyszedł na świat dzięki metodzie in vitro. Nie byłoby w tym nic dziwnego gdyby nie fakt, że przed porodem chłopiec zamieszkiwał dwa łona. Czy to w ogóle możliwe?

Zapisz się do newslettera

Współdzielona ciąża

Donna i Jasmine Francis-Smith, kobiety zamieszkujące Wielką Brytanię, zostały mamami. Brytyjki skorzystały z metody zapłodnienia in vitro, dzięki której na świecie pojawił się ich wymarzony synek Otis. W związku z tym, że obie kobiety chciały doświadczyć wyjątkowości bycia w ciąży, zdecydowały się na niestandardową, zmodyfikowaną formę zabiegu. Do zapłodnienia komórki jajowej doszło w ciele jednej z mam – Donny, gdzie płód dojrzewał przez pewien czas, po czym został umieszczony w macicy Jasmin. W ciele drugiej mamy pozostał aż do rozwiązania.

Pobrali ode mnie jajeczko, a następnie umieścili je z powrotem na 18 godzin przed włożeniem do ciała Jasmine, po czym zaszła w ciążę. To doświadczenie bardzo nas do siebie zbliżyło emocjonalnie, ale dzięki niemu mamy też szczególną więź z Otisem. – mówi Donna, jedna z mam niedawno narodzonego chłopca.

Przeprowadzona procedura nosi nazwę AneVivo i ma miejsce w ciele mamy, a nie w środowisku laboratoryjnym. W standardowej metodzie in vitro, do zapłodnienia komórki dochodzi poza organizmem kobiety.

Zobacz też: Samotne kobiety nie mają prawa do swoich zarodków

AneVivo w Polsce

Co ciekawe metoda AneVivo dostępna jest również w Polsce. Metodę tę opracowała szwajcarska firma biotechnologiczna Anecova przy wsparciu naukowców z Politechniki Federalnej w Lozannie. Mimo iż AneVivo, podobnie jak standardowa procedura in vitro, wciąż budzi jeszcze wiele kontrowersji, jedno jest pewne – to prawdziwy przełom w medycynie.

Ta jakże innowacyjna metoda zapłodnienia umożliwia swobodny przepływ substancji odżywczych, płynów, komórek endometrium w celu interakcji pomiędzy środowiskiem matki a zarodkiem.

Autorka: Klaudia Kierzkowska

Zobacz też: Dziecko trojga rodziców – Brytyjczycy zalegalizowali innowacyjne in vitro

 

Tagi:

AneVivo
in vitro dla lesbijek

Redakcja In Vitro Online

Jedyny poradnikowy portal o in vitro.

Bartosz Jaster
22 stycznia 2020
In vitro

O „doktor” Miriam Menkin

Podział komórki jajowej zaobserwowany przez Miriam Menkin – fot. domena publiczna

Zwykle rewolucyjne dokonania zawdzięczamy wielu ludziom, nawet jeśli po latach są kojarzone wyłącznie z jednym nazwiskiem (rzadziej dwoma). Podobnie było w przypadku in vitro – choć procedurę zapłodnienia pozaustrojowego opracowali Edwards i Steptoe, nie odnieśliby sukcesu, gdyby nie odkrycie Miriam Menkin.

Kobiety również mają swój niebagatelny wkład w leczenie niepłodności. Dzisiaj to stwierdzenie wydaje się oczywiste – wszak mamy XXI wiek – ale blisko osiemdziesiąt lat temu trudno im było zaistnieć w świecie nauki. Ale to właśnie wtedy, w 1944 roku, Miriam Menkin stała się pierwszą osobą, która zaobserwowała podział komórki jajowej. Wydarzenie wydawało się równie niezwykłe jak okoliczności, które do niego doprowadziły. Smutna prawda była bowiem taka, że pomimo swoich nieprzeciętnych umiejętności, Miriam pełniła w laboratorium jedynie funkcję asystentki.

Zapisz się do newslettera

Zobacz też: Odkrywcy in vitro

Na przekór trudnościom

Miriam urodziła się w 1901 roku na Łotwie. Niedługo potem jej rodzina wyemigrowała do Stanów. Tam Menikin zdobyła gruntowne wykształcenie: skończyła histologię na Uniwersytecie Cornella oraz genetykę na Uniwersytecie Columbii, aczkolwiek nigdy nie uzyskała tytułu doktorskiego – głównie ze względu na płeć. Należy bowiem wspomnieć, że przed II wojną światową tylko nieliczne uczelnie medyczne przyjmowały kobiety (m.in. Harwardzie kształcili się wyłącznie mężczyźni). Co gorsza, nielicznym studentkom stawiano wyższe wymagania. Zniechęcona Miriam zdobywała więc wiedzę w różnych zespołach badawczych, gdzie sprawowała jednak podrzędne funkcje. Na początku lat 40-tych jednym z jej przełożonych był John Rock, jeden z późniejszych twórców tabletki antykoncepcyjnej.

Pozorny błąd

Zespół Rocka przez ponad 6 lat bezskutecznie starał się zapłodnić komórkę jajową w warunkach laboratoryjnych. W tym czasie naukowcy pobrali ponad 800 komórek jajowych od pacjentek poddających się histerektomii, nasienie zaś pozyskiwali we własnym zakresie. Ze 138 prób nie powiodła się żadna. W 1944 Miriam Menkin urodziła drugie dziecko, a ponieważ wówczas jeszcze nie wprowadzono urlopów macierzyńskich, krążyła od kołyski do laboratorium. Przypuszcza się (choć być może to pogłoska wymyślona przez zazdrosnych kolegów po fachu), że Miriam dokonała przełomowego odkrycia przez przypadek: niewłaściwie rozcieńczoną próbkę nasienia pozostawiła na płytce z komórką jajową przez godzinę, choć protokół nakazywał, by czas ten skrócić o połowę. Gdy następnego dnia badaczka pochyliła się nad mikroskopem, nie mogła uwierzyć własnym oczom. Zapłodniona komórka zaczęła się dzielić!

Zobacz też: Nieudane in vitro – co dalej?

„Doktor Miriam”

Choć wieść o odkryciu obiegła świat, Menkin pozostała niedoceniona. Nadal nie mogła zdobyć doktoratu, ponieważ była zależna od męża, którego zwolniono z pracy. On z kolei zarządził, że przeprowadzą się do Karoliny Północnej. Po kolejnych kilku latach kobieta zarobiła dość pieniędzy na to, by rozwieść się i powrócić do Bostonu, gdzie Rock prowadził swoje badania – tyle tylko, że nie zajmował się już kwestią zapłodnienia pozaustrojowego, lecz pracował nad tabletką antykoncepcyjną. Co więcej, stał się zagorzałym przeciwnikiem in vitro, twierdząc, jakoby ta metoda mogła doprowadzić do „narodzin potwora”. Menkin zakończyła swój osobisty związek z mężczyzną, ale zawodowo wciąż była zależna od Rocka i innych naukowców, którzy nie pozwolili jej na prowadzenie samodzielnych badań.

Miriam Menkin zmarła w 1992 roku. Dziś przez wielu bywa określana jako embriolożka lub „doktor Miriam Menkin”, bo choć formalnie nie zasłużyła na te tytuły, nikt już nie wątpi w jej ogromny wkład w naukę i medycynę.

 

Tagi:

historia in vitro

Bartosz Jaster

Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, pasjonat i badacz historii, miłośnik literatury faktu. Członek Fundacji Rozszczepowe Marzenia, niosącej pomoc dzieciom z wadami wrodzonymi.

Przeczytaj również

O „doktor” Miriam Menkin

Zwykle rewolucyjne dokonania zawdzięczamy wielu ludziom, nawet jeśli po latach są kojarzone wyłącznie z jednym nazwiskiem (rzadziej dwoma). Podobnie było w przypadku in vitro – choć procedurę zapłodnienia pozaustrojowego opracowali […]

Jak uchronić się przed rakiem prostaty? Listopad miesiącem profilaktyki „nowotworów męskich”

Rak prostaty jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących u mężczyzn. Rokrocznie w większości europejskich krajów rośnie liczba zdiagnozowanych chorych, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne i zwiększanie świadomości zdrowotnej. Zapisz […]

In vitro – doświadczenie i przyszłość. Konferencja ekspercka w Biurze RPO

Wczoraj w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyła się konferencja z udziałem RPO Adama Bodnara oraz zaproszonych ekspertów. Dyskutowano o dotychczasowych doświadczeniach i przyszłości leczenia niepłodność metodą zapłodnienia pozaustrojowego w Polsce. […]

Przeczytaj