Z zaburzeń odżywiania najbardziej znane są anoreksja i bulimia. Choć w swojej czystej formie wcale nie zdarzają się tak często – różnego rodzaju zaburzenia odżywiania „lubią” się ze sobą przeplatać, zmieniać wraz z upływem czasu etc. – rzeczywiście wiele badań pojawia się właśnie w ich kontekście. Jak mogą wpłynąć na układ rozrodczy i konieczność skorzystania ze wsparcia klinik leczenia niepłodności?
Zaburzenia odżywiania – hormonalna katastrofa
Zaburzenia odżywiania to poważna choroba, która wpływa na cały organizm (zarówno kobiet, jak i mężczyzn – odsuńmy na bok stereotypy, ponieważ panowie też chorują). Co więcej, jest to jedna z najbardziej śmiertelnych chorób psychicznych. Przyglądając się jednak przede wszystkim jej wpływowi na płodność, warto zaznaczyć, że zaburzenia odżywiania rozregulowują gospodarkę hormonalną, co dzieje się na wiele sposobów.
Po pierwsze, ma na to wpływ poziom tkanki tłuszczowej. Jeśli jest jej zbyt mało, organizm nie produkuje odpowiedniej ilości hormonów. Mowa przede wszystkim o estrogenach, które mają bezpośredni wpływ na kobiecą płodność. Jeśli zaś chodzi o mężczyzn, gdy poziom tkanki tłuszczowej jest zbyt niski, wpływa to na nieprawidłowości w zakresie poziomu testosteronu. Po drugie, częstym objawem u chorych kobiet jest zatrzymanie miesiączkowania lub bardzo nieregularne cykle (dotyczy to zwłaszcza anoreksji – wskazuje się, że nawet 66-84 proc. chorujących na nią kobiet nie miesiączkuje). Jednocześnie oznacza to zaburzenia owulacji, co znacznie utrudnia zajście w ciążę (chociaż jej nie wyklucza, o czym również należy pamiętać).
Nie tylko zajście, lecz także przebieg ciąży
Warto jednak podkreślić, że wyniki badań w odniesieniu do zaburzeń odżywiania a trudności z zajściem w ciążę nie są jednoznaczne. Niektóre wskazują, że opisywana tu choroba niekoniecznie odbija się na płodności, inne pokazują zaś istotny jej wpływ. Co więcej, podkreślają też ewentualne oddziaływanie choroby nie tylko na samo zapłodnienie, lecz także na przebieg ciąży, w tym na ryzyko poronień.
Jedne z analiz, które przez 15 lat prowadzili m.in. uczeni z helsińskiego Uniwersytetu, wykazały, że ciąża u kobiet z zaburzeniami odżywiania wiąże się z ponad trzykrotnie większym ryzykiem poronienia, niż ma to miejsce w grupie kontrolnej.
Inne badanie, tym razem prowadzone przez ekspertów z The Karolinska Institutet, pokazały, że u kobiet z anoreksją ryzyko przedwczesnego porodu może wynosić aż 60 proc., a ryzyko anemii było dwa razy wyższe niż u ciężarnych, które nie doświadczały problemów z odżywianiem. Aktywna anoreksja wiązała się też ze wzrostem ryzyka krwawienia przedporodowego oraz urodzenia dziecka z małogłowiem (więcej o opisanym badaniu: tutaj).
Zobacz też: Zaburzenia owulacji: jak je zdiagnozować i leczyć? Wyjaśnia ekspert
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, które i tak są niezwykłym skrótem tematu, nie można dziwić się danym wskazującym, że kobiety mające za sobą zmagania z anoreksją lub bulimią dwa razy częściej korzystają z leczenia niepłodności niż kobiety bez tego typu zaburzeń (6,2 proc. vs 2,7 proc.) – tak wskazują badania opublikowane w 2011 roku przez BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology.
Pamiętajmy, terapia zaburzeń odżywiania powinna być wdrożona jak najszybciej, a chore osoby powinny być objęte holistyczną opieką. Owszem, jest to problem przede wszystkim psychologiczny – często leczenie psychiatryczne jest niezbędne – lecz odbija się także na wielu obszarach zdrowia somatycznego. Płodność nie jest z tego wykluczona, a skutki te można odczuć nawet po wielu latach.
Źródła: Chcemy Być Rodzicami / verywellfamily.com / BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology
Zobacz też: In vitro z komórką jajową od dawczyni. Jak wygląda ten proces krok po kroku?
